Eén van de manieren om dat te doen is het stellen van een relevante participatievraag. De vraag stuurt het antwoord. En ook de selectie van je publiek. Toch zien we dat het formuleren van de participatievraag vaak wordt overgeslagen. Met als gevolg dat je niet ophaalt wat je nodig hebt. En mogelijk ook niet de juiste doelgroepen aan tafel hebt. Dat is jammer van al die inspanning. Door een goede participatievraag te stellen kun je dat voorkomen.
Met iedereen in gesprek over alles
Bijvoorbeeld als de raad en vervolgens ook de wethouder het belangrijk vindt om zoveel mogelijk inwoners te betrekken bij de energietransitie. Goed idee, want dat gaat iedereen aan. Dus als er gekozen moet worden voor een locatie voor een zonnepark is de keuze voor een uitvoerig participatietraject al snel gemaakt. In een poging om niemand te passeren en weerstand te voorkomen lijkt dan breed uitnodigen van de omgeving een goed idee. Het participatieplan is in concept klaar en de communicatieafdeling kan aan de slag met het uitnodigen van inwoners.
Waarover in gesprek met wie?
Maar dan? Wat staat er concreet in het participatieplan over de participatievraag. Hoe wordt dat vertaald naar de uitnodiging. En aan wie versturen we die uitnodiging? In de methodiek Relevant Gesprek® werken met 4 stappen voor het maken van de participatiestrategie. We noemen dat de sleutels voor een relevant gesprek.
- Waarom in gesprek?
- Waarover in gesprek?
- Wie met wie in gesprek?
- Hoe in gesprek?
In elke stap speelt de participatievraag een belangrijke rol. Maar vooral in de tweede en derde sleutel worden belangrijke keuzes gemaakt. Het onderwerp ‘waarover in gesprek’ bepaalt ‘wie met wie in gesprek’ gaat. Wat is het onderwerp van gesprek en is het relevant voor de deelnemers? Wat is de vraag waar je aan het einde van je participatieproces antwoord op wilt hebben. Op basis van de participatievraag bepalen we in de derde sleutel wie we nodig hebben om de vraag te beantwoorden. Voor welke publieksgroepen is de participatievraag relevant? Wat is hun betrokkenheid? In de methodiek Relevant Gesprek® werken we in sleutel 1 en 2 al toe naar een participatievraag die ook echt relevant is
Lees meer over de sleutels van een slimme participatieaanpak
De uitnodiging voor usual suspects
In de werkelijke uitnodiging voor inwoners voor deelname aan het participatietraject komt de participatievraag vaak pijnlijk te voorschijn. Want nu moet het concreet worden. De informatieavond is gepland en de online vragenlijst staat klaar om verstuurd te worden. Deze fase is niet voor niets pas stap 4 in de methodiek Relevant Gesprek®. Het is echt de allerlaatste stap en helemaal niet ingewikkeld als je stap 1 tot met 3 goed hebt doorlopen. Dan weet je waarom, waarover en met wie je in gesprek wilt. En dat voorkomt dat op de uitnodiging de tekst ‘Wilt u meedenken over een goede locatie voor een zonnepark in uw gemeente?’ staat. Want dan weet je zeker dat het voor veel mensen niet relevant is, dat het weerstand oplevert en dat je de usual suspects aan tafel krijgt.
Klik hier voor meer voorbeelden van participatievragen
De participatievraag goed laten keuren
Als je alle stappen van het Relevant Gesprek goed doorloopt. Dan maak je een andere participatievraag. Je maakt de vraag kleiner, kiest een ander onderwerp of bakent de vraag meer af. Dan vraag je niet naar een goede locatie voor een zonnepark, maar naar de criteria waar een goede locatie aan moet voldoen. Of als de locatie (eigenlijk) al vast staat, gaan je niet in gesprek over de mogelijke overlast van het zonnepark, maar over de gewenste opbrengst voor de wijk of gemeente.
En vergeet niet dat het belangrijk is dat alle betrokkenen vooraf weten waarover we in gesprek gaan en wat de ruimte is voor inbreng. En dat geldt zeker voor de wethouder en de raad in dit voorbeeld. In het proces laten we daarom de participatievraag formeel goedkeuren door de opdrachtgever.
Interessant voor jou? E-learning: De 10 uitvoeringsstappen van een succesvol participatieproces
